۱۵ ویژگی محیط کارغنی برای مربیان کودک:
محیط کار ما مربیان کودک، ممکن است بسیار آموزنده باشد، ممکن است محیطی پر از نگرانی باشد و به ما در راستای رشد حرفه‌ای کمک چندانی نکند و در آخر هم ممکن است یک محیط معمولی باشد. حال و هوا و کیفیت محیط کار ممکن است روی همهی کارها تأثیرگذار باشد، اما در فضای آموزشی کودک، مخاطب اصلی ما کودکان هستند و حال مربیان، روی حال کودکان و نتیجه‌ی فرآیندهای آموزشی اثرگذار خواهد بود. خوب است اگر فراموش نکنیم علیرغم این‌که ما برای کار درخواست می‌دهیم، خودمان هم می‌توانیم آن محیط را انتخاب کنیم یا تصمیم بگیریم انجام آن کار را نپذیریم. انتخاب آگاهانه، حس مسئولیت‌پذیری را نیز تقویت می‌کند. اگر می‌خواهید محیط کار خود را انتخاب کنید، از نظر ما در دوران، بررسی موارد زیر می‌توانند در تصمیم‌گیری به شما کمک کنند. البته، فراموش نکنیم که واقع‌بین بودن،همیشه بخشی از یک تصمیم‌گیری با تدبیر است. یک محیط کار غنی برای مربیان کودک:
- نه تنها کارهای چالش‌برانگیز، معنادار و متنوع به مربیان پیشنهاد میدهد، بلکه نوآوری و رشد را تشویق می‌کند
برخلاف انجام کارهای مشابه که مربی را خسته میکنند و رضایت کاری وی را کاهش می‌دهند، انجام کارهای چالش‌برانگیز و همراه با خلاقیت، باعث تقویت مهارت‌هایی هم‌چون حل مسأله و شناسایی امکانات و منابع می‌شوند. اگر مربیان کودک در برنامه‌ریزی‌های آموزشی مشارکت داده نشوند و فقط به انجام وظائف از پیش تعیین شده‌ای که برای آن‌ها تعریف شده بپردازند، پس از مدتی دچار خستگی و نارضایتی شغلی شده و اهداف کاری خود را مورد سؤال قرار می‌دهند. این موارد همه روی کیفیت کار مربی تأثیرگذارند. یک فضای محیط کار غنی و مسئولین آموزشی آن، به مربیان کارهای چالش‌برانگیز، معنادار و متنوع پیشنهاد می‌دهند، نوآوری‌ها و رشد حرفه‌ای مربی را می‌بینند، برای آن ارزش قائل می‌شوند و به روش خود، مربی‌ها را تشویق میکنند.
- با معیارهایی عادلانه، افراد متخصص، توانمند و مسئولیت‌پذیر را استخدام می‌کند
انتخاب مربی کودک تحت تأثیر معیارهای مختلف علمی و اجرایی است که البته اکثر آن‌ها توسط مراکز و با توجه به سیاست‌های داخلی مجموعه‌ها تعیین می‌شوند. با این حال، لازم است بدانیم حضور متخصصین آکادمیک و نیروهای مجرب، در کنار نیروهای جوان و توانمند که از نگاهی تازه و خلاق به اتفاقات نگاه میکنند و مطالب را تفسیر میکنند، اثربخش است. حضور نیروهای متخصص و مجرب و نیروهای پرتوانی که به تازگی وارد این عرصه شده‌اند، هر دو برای پیش‌برد گروه ضروری است.
- حقوق و مزایایی عادلانه فراهم میکنند به طوری که بین میزان کار، تجربه و تخصص فرد و درآمد وی، نسبت رضایت‌بخشی برای مرکز و مربی برقرار باشد
ابعاد مالی مربی‌گری کودک، همواره مورد بحث مربیان و مراکز آموزشی کودک است. با آگاهی به دشواری‌‌های کسب درآمد از راه آموزش، بر اهمیت رضایت مربی از حقوق دریافتی‌اش تأکید می‌‌کنیم چرا رضایت مربی، روی کیفیت کار وی تأثیرگذار است. از آن‌جا که رضایتمندی افراد از درآمد خود به عوامل متعدد دیگری نیز بستگی دارد، ارائه‌ی مزایایی علاوه بر حقوق می‌تواند به ایجاد تعادل لازم بین میزان منافع دریافتی و صلاحیت‌های مربی کمک کند. مزایایی مثل استفاده‌‌ی رایگان از اماکن تفریحی، کمک هزینه‌ی خرید کتب و …
- برای کارهای خلاق، خارق‌العاده و تلاش‌های مداوم مربیان ارزش قائل است، این را نشان میدهد و شرایط و ابزار لازم را فراهم می‌کند
مربیان همه‌روزه کارهای خلاق میکنند، زمان زیادی را با کودکان می‌گذرارنند و برای پیش‌برد اهداف آموزشی، تلاش میکنند مسئولین یک محیط کار غنی، نه تنها این تلاش‌ها را مشاهده میکنند و برای آن‌ها ارزش قائلند، بلکه عملاً نشان می‌دهند، خواه با تحسین کلامی، خواه با مشارکت دادن مربی در تصمیمات جدید و خواه با هر روشی که با سیاست‌های مجموعه‌شان مطابقت داشته باشد. از طرفی دیگر، مسئولین محیط کار غنی می‌دانند که یکی از راه‌های اهمیت دادن به تلاش مربی و اعتماد به تخصص وی، ارائه‌کردن ابزار لازم برای اجرای پیشنهاد‌های مربی، البته با در نظرگرفتن امکانات مجموعه است.
- برای آموزش و رشد فردی و حرفه‌ای مربیان، هم در درون مجموعه و هم بیرون از آن هزینه می‌کند و منابع لازم را در اختیار مربیان قرار میدهد
مراکز آموزشی معمولاً برای رشد حرفه‌ای مربیان، برنامه‌های آموزشی درون مجموعه‌ای تعریف میکنند. در این فرآیند، هم رشد فردی مربیان کمتر دیده می‌شود و هم نیاز به حضور مربیان در اجتماع بزرگ‌تر فعالین حوزه‌ی کودک. بنابر‌این، حضور مربیان در دوره‌های رشد فردی و حرفه‌ای بیرون از مجموعه، هم به جابه‌جا شدن مرزهای ذهنی مربیان و حضور فعال در اجتماعات جدید کمک می‌کند و هم شرایطی فراهم می‌کند تا از طریق تعامل با دیگر مربیان، همبستگی ملی و احساس هدفمندی و تأثیرگذاری در وجود مربیان تقویت شود.
- مربیان را به صورت فردی و گروهی (ارائه‌ی بازخوردهای سازنده‌ی فردی و گروهی) راهنمایی می‌کند و آن‌ها را در مسیر رشد و تخصص‌شان، همراهی می‌کند.
بازخورد دادن، راه و روش و تخصص مخصوص خود را می‌طلبد. در یک محیط کار غنی، با همراهی خود مربیان، برایشان مسیر رشد فردی و حرفه‌ای تعریف می‌شود، شرایط شرکت کردن در دوره‌های مربوطه مهیا می‌شود، و مربی از حضور متخصصینی که دائما به او درباره‌ی روند رشد حرفه‌ای اش بازخوردهای سازنده می‌دهند، بهره‌مند می‌شود. هم‌چنین، با توجه به اهمیت فعالیت‌های گروهی در امر آموزش و مربی‌گری کودک، مربیان در محیط کاری غنی از بازخوردهای گروهی نیز بهره‌مند می‌شوند. به عبارت دیگر، در این محیط‌ها، مسیر رشد حرفه‌ای گروهی نیز مشخص است.
- ایجاد تعادل بین زندگی فردی و حرفه‌ای را تشویق می‌کند، به ویژگی‌های منحصر به فرد هر مربی احترام می‌گذارد
گاهی می‌شنویم مربیان به دلایل مختلف، بسیار خسته به خانه بر‌می‌گردند یا در زمانی که خانه هستند نیز مشغول کارند و نمی‌توانند به خانواده و زندگی شخصی خود رسیدگی کنند. مسئولین یک محیط کار غنی، نه تنها از افراد انتظارات غیر واقعی و آسیب‌زا ندارند، بلکه مربیان را به برقراری تعادل بین زندگی فردی و حرفه‌ای تشویق میکنند چرا که از آثار مثبت برقراری این تعادل در ارتقاء سطح کیفیت آموزش، مطلعند.
- به سلامت، رفاه و حال خوب مربی توجه می‌کند.
سلامت جسمی و روحی و رفاه و حال خوب مربی، همه بر کیفیت آموزش، حال عمومی کودکان و آینده‌ی آن‌ها اثرگذارند. محیط کار غنی آن محیطی است که به این امور توجه کند و برای حفظ سلامت و رفاه مربیانش، بکوشد. به عنوان مثال، می‌تواند طی زمان‌های مشخصی از یک پزشک دعوت کند تا حال عمومی جسمی مربیان را بسنجد.
- به مربیان احترام می‌گذارد، آن‌ها را در تصمیمات مشارکت میدهد و با ایجاد شرایط برای کسب تجربیات جدید و کشف توانمندی‌های فردی، به آن‌ها قدرت میدهد
احترام گذاشتن به مربیان تنها در کلام احترام‌آمیز خلاصه نمی‌شود، بلکه هر مربی نیاز دارد تا متناسب با جایگاه، تجربه و شایستگی‌های خود، مورد مشورت قرار بگیرد. احترام گذاشتن هم‌چنین می‌تواند از طریق ایجاد شرایط مناسب برای کسب تجربیات جدید توسط مربیان، صورت بگیرد. به این معنی که مربی با اعتماد به توانمندی‌های ثابت شده‌ی خود، مهارت‌های جدیدی کسب کند، مهارت‌های تازه‌ای را در وجود خود کشف کند و با بهره‌گیری از آن‌ها، احساس تواتمندی، ارزشمندی و استقلال کند.
- اطلاعات مربوط به عملکرد مجموعه را با مربیان به اشتراک می‌گذارد
یک محیط کار غنی برای مربیان پر از یادگیری و لذت است. مراکز آموزش کودک می‌توانند با به اشتراک گذاشتن نتایج کارها، آمار مخاطبین، نتایج نظرسنجی‌ها و … هم به مربیان فرصتی بدهند. تا بتوانند با روند رشد سازمانی آشنا شوند و تجربیاتی هر چند سطحی در محیط کسب کنند و هم به آن مجموعه احساس تعلق کنند و برای رشد هرچه بیشتر گروه، تلاش کنند.
- توسط افراد و متخصصین حرفه‌ای در همان حوزه، هدایت و راهبری می‌شود
حضور متخصصی که با کسب دانش و تجربه از مسیری مشابه، توانسته است حالا در جایگاه راهبری یک مجموعه قراربگیرد، مزایای بسیاری برای مربیان دارد، مزایایی مثل احساس این که راهبر مربیان را درک می‌کند و خود در آن جایگاه بوده. در این صورت، راهبر می‌تواند علاوه بر فراهم کردن شرایط کاری واقع‌بینانه‌تر، مشاوره‌ها و نظرات تخصصی درباره‌ی عملکرد مربی و هم‌چنین مسیر رشد حرفه‌ای او را نیز برایش فراهم کند.
- فرهنگ خاص و روح جمعی ویژه‌ی خود را دارد
وجود فرهنگ خاص، یکی از نشانه‌‌های وجود خلاقیت در مراکز است. اگر زمانی که وارد مرکزی می‌شوید، احساس می‌کنید این‌جا گویی متفاوت است، حال و هوای خاصی دارد، احتمالا آن مرکز دارای فرهنگ خاص خود است، ارزش‌ها، چشم‌انداز و مأموریت مشخصی دارد. محیط‌های کاری غنی، با بهره‌گیری از فرهنگ و اصول خاص خود، به یک روح جمعی شکل می‌دهند و این روح جمعی، به افزایش سطح رضایت شغلی مربی و حال خوب وی، کمک می‌کند.
- هیچ نوع از خشونت فیزیکی، رفتاری، روحی و کلامی در آن رخ نمی‌دهد
خشونت، گاهی در کلام و رفتار نیز رخ میدهد. برقراری امنیت همه جانبه و آرامش کاری برای مربیان، از الویت‌های یک محیط کار غنی است.
- کادر خود را نیز مخاطب خود می‌داند و نسبت به ارائه‌ی خدمات و ایجاد رضایت برای آن‌ها نیز مسئول است
برای یک محیط کار غنی، نه تنها رضایت مخاطبین (کودکان و والدین)، بلکه رضایت مربیان نیز به عنوان یک گروه از مخاطبین اهمیت دارد و برای جلب این رضایت، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری می‌شود.
- در یک کلام، آن‌چه برای خود می‌پسندد را، برای همهی مخاطبین خود نیز می‌پسندد.
با توجه به موارد بالا، می‌توانید درباره‌ی محیط کار خود و حضور تأثیرگذارتان در آن، بیشتر بیاندیشید.
نوشته شده توسط: فاطمه صادقی – کارشناس ارشد آموزش کودک
دیدگاه‌ها